Người sáng lập giải thưởng Fields
 |
| John Charles Fields (1863-1932), nhà toán học người Canada, người sáng lập giải thưởng Fields. |
John Charles Fields (1863-1932), nhà toán học người Canada, người sáng lập giải thưởng Fields.
John Fields sinh ra ở thành phố Hamilton, Ontario, Canada, năm 1863. Cha của ông có 1 cửa hàng bán da thú ở đường King và gia đình ông sống ở gần đó. Sau khi tốt nghiệp đại học Toronto năm 1884, ông chuyển đến học cao học tại đại học Johns Hopkins, một trường danh tiếng của Mỹ, trưởng khoa toán thời đấy do JJ.Sylvester, một nhà toán học nổi tiếng, đảm nhiệm. Ông tốt nghiệp Ph.D năm 1887 và ở lại giảng dạy tại đây 2 năm khi chuyển sang đại học Allegheny.
Không thỏa mãn với nền toán học Bắc Mỹ thời đấy, năm 1891 ông sang sống và làm việc hơn 10 năm tại Châu Âu, chủ yếu là Gottingen và Paris. Ở đây ông chịu ảnh hưởng sâu đậm về phong cách làm việc và nghiên cứu của 1 số nhà toán học Châu Âu thời đấy như Klein, Frobenius, Weirstrass,.. Trong 10 năm này ông đã công bố nhiều bài báo trong lĩnh vực hàm-đại số và kết bạn với nhà toán học nổi tiếng người Thụy Điển Gosta Mittag-leffler.
Năm 1902, Fields trở về Canada, giảng dạy tại Đại học Toronto, và công tác ở đó cho đến hết đời. Ông được giải thưởng Hoàng Gia Canada năm 1909 và giải thưởng Hoàng gia Anh năm 1913. Thời gian nghỉ ông thường đi đây đó khắp Châu Âu. Ông quen biết nhiều giới Hoàng gia trên thế giới, chẳng hạn như Hoàng gia Anh, Hoàng gia Thụy Điển và ngay cả Mussolini.
Đại hội các nhà toán học thể giới (ICM)
Huy chương Fields
Lịch sử huy chương Fields bắt đầu từ đại hội năm 1924 Toronto. Trong khi chuẩn bị tiến hành đại hội, Fields đã có ý định thiết lập 1 phần thưởng trao tặng cho một hoặc hai nhà toán học xuất sắc nào đó, nhưng Fields chưa có điều kiện thực hiện. Cho tới cuộc họp ban trù bị năm 1931 chuẩn bị cho đại hội năm 1932 tổ chức tại Zurich - Fields là thành viên - Fields mới chính thức đưa ra ý kiến này. Trích báo cáo của ủy ban trù bị về í kiến của Fields : "Sau đại hội 1924 đến nay, tổng kết còn lại số tiền là $2500. Số tiền này sẽ được dành riêng ra để làm 2 huy chương bằng vàng và phần thưởng trao tặng trong kì đại hội kế tiếp 1936. Một ủy ban do đại hội này bổ nhiệm sẽ lựa chọn ra người thắng giải." Fields cũng cho biết là các hội toán học Pháp, Đức, Ý, Thụy sĩ và Mỹ hoàn toàn ủng hộ ý kiến này.
Trong văn bản đại hội 1932 có ghi lại một số nguyên tắc chính cho giải thưởng do Fields đề nghị, trong đó có ý quan trọng sau đây : "Người được trao tặng huy chương không được quá 40 tuổi". Ông nói lý do cho việc này như sau : "Trong khi chúng ta công nhận công trình xuất sắc của người được giải thì cùng 1 lúc chúng ta khuyến khích anh ấy và những người trẻ tuổi tiếp tục nỗ lực làm việc cho những thành tựu khác trong tương lai". Ông nói thêm : "Huy chương này có tính cách quốc tế, không gắn theo nó một ý nghĩa cá nhân hoặc quốc gia dân tộc nào cả."
Tiếc thay, Fields đã qua đời vào tháng 5 năm 1932 trước khi nhìn thấy ý định của mình được đại hội nhóm họp vào tháng 8 năm ấy chuẩn thuận. Danh dự cao quý được mang tên chusnh thức là Huy chương quốc tế dành thưởng cho những khám phá xuất sắc của Toán học, nhưng để ghi nhớ công sức của Fields trong sự hình thành giải thưởng này lên giải thưởng được gọi tắt là Huy chương Fields.
Cuối đại hộ 1932, một ủy ban được thành lập, có nhiệm vụ tìm và lựa chọn người sẽ được trao Huy chương Fields trong kỳ đại hội kế tiếp. Ủy ban này gồm các nhà toán học tài giỏi và uy tín thời ấy thuộc các chuyên nghành toán học khác nhau.
 |
| Mặt trước Huy chương Fields |
 |
| Mặt sau của Huy chương Fields |
TRANSIRE SVVM PECTVS MVNDOQVE POTIRI
(vượt qua sự hiểu biết của anh và anh sẽ chế ngự được vũ trụ)
Mặt sau ghi
CONGREGATI EX TOTO ORBE MATHEMATICI OB SCRITPTA INSIGNIA TRIBVERE
(nhà toán học được thế giới tặng huy chương này vì những công trình xuất sắc)
Chìm trong mặt sau là cành hoa nguyệt quế ( tượng trưng cho vinh quang chiến thắng) và hình trụ ngoại tiếp hình cầu (hình ưa thích của Archimedes và được xem là biểu tượng của nhà toán học này).
- Giá thành của mỗi chiếc huy chương là $(can) 5500
- Phần thưởng tiền mặt mỗi người $(can) 15000
Những người đã nhận giải thưởng Fields xem tại đây
Năm 2010, giáo sư Ngô Bảo Châu đã vinh dự nhận được giải thưởng cao quý này, và giáo sư trở thành người Việt Nam đầu tiên nhận giải thưởng này và Việt Nam trở thành quốc gia thứ 2 Châu Á sau Nhật Bản có người đoạt được giải thưởng Huy chương Fields.
Tiểu sử về giáo sư Ngô Bảo Châu xem tại đây
Người phụ nữ duy nhất đạt được Huy chương Fields cho tới nay
Thông báo chính thức của trường Đại học Stanford, Canifornia, ngày 15 tháng 7 năm 2017 cho biết :
Giáo sư Maryam Mizakhni, người phụ nữ đầu tiên và duy nhất ( cho đến nay) được tặng huy chương Fields đã qua đời vào hôm qua, ngày 14/7/2017. tại bệnh viện của trường Stanford, hưởng dương 40 tuổi.
Maryam Mizakhni sinh tại Tehran, Iran, năm 1977. Đất nước bà trải qua thời kì điêu tàn khói lửa của trận chiến Iran-Iraq, nay đang đi vào ổn định. Bà chăm chú tích cực học hành như lớp trẻ trong hoàn cảnh thuận lợi thanh bình, mơ ước của bà là trở thành nhà văn viết về tương lai nở hoa của đất nước mình.
Maryam tốt nghiệp đại học tại Sharif (Tehran) năm 1999. Maryam được gởi qua học cao học toán tại trường đại học Havard, dưới sự hướng dẫn của giáo sư Curtis McMuller, Huy chương Fields năm 1998.
Maryam đã nhuốm bệnh ung thư vú từ mùa hè năm 2013, nhưng vẫn chịu đựng một cách can đảm. Trong khi chữa trị bà vẫn tiếp tục làm việc. Ngày qua nhận huy chương Fields ở Seoul là ngày bà đang chống trả căn bệnh quái ác khi nó hoành hành cơ thể bà ở đỉnh cao nhất.
Mọi người có thể xem thêm về cô gái tài năng này qua Google.
Bài viết được tham khảo từ các nguồn wikipedia, vnexpress.net/, internet và nhiều nguồn tài liệu khác.
Post a Comment